Bộ Công thương nêu lý do không cho mua bán điện mặt trời mái nhà
Chiều 17.2, tin từ Cơ quan CSĐT Công an TX.Tịnh Biên (An Giang) cho biết, đơn vị đã ra quyết định tạm giữ hình sự 9 nghi phạm (3 nam, 6 nữ) tham gia vụ gây rối trật tự công cộng, cố ý gây thương tích và cướp tài sản xảy ra tại chùa Kim Tiên, thuộc P.An Phú, TX.Tịnh Biên.Qua xác minh, điều tra ban đầu, Công an TX.Tịnh Biên xác định Phan Văn Triết (41 tuổi, ngụ TP.Long Xuyên, An Giang) chủ mưu, cầm đầu nhóm người ngụ các tỉnh, thành An Giang, Hậu Giang, Kiên Giang, Cần Thơ gây ra vụ việc. Theo đó, sáng 3.2, Phan Văn Triết cùng Lê Thị Ngọc Phương, Đồng Thị Điềm (cùng 38 tuổi, cùng ngụ TP.Long Xuyên); Nguyễn Thanh Dũng (43 tuổi), Nguyễn Thị Gái (40 tuổi, cùng ngụ H.Châu Phú, An Giang), Lê Hoàng Vũ (42 tuổi, ngụ TX.Tân Châu, An Giang); Nguyễn Thị Mộng Nghi (30 tuổi, ngụ Q.Thốt Nốt, TP.Cần Thơ); Nguyễn Thị Kim Nguyên (32 tuổi, ngụ H.Châu Thành A, Hậu Giang) và Lê Minh Trâm (33 tuổi ngụ TP.Rạch Giá, Kiên Giang) và một số đối tượng khác đến chùa Kim Tiên để móc túi, cướp giật tài sản của khách hành hương.Tại đây, nhóm của Triết gặp đoàn hành hương của gia đình ông N.P.C (63 tuổi, ngụ xã Khánh Hòa, H.Châu Phú, An Giang) đến chùa Kim Tiên vãn cảnh đầu năm. Phát hiện ông C. đeo sợi dây chuyền vàng trên cổ, nhóm của Triết tạo tình huống xô đẩy để lợi dụng thời cơ giật lấy sợi dây chuyền. Khi bị tri hô, phản kháng, nhóm của Triết lao vào đánh nhóm ông C. gây thương tích cho nhiều người và lấy đi 12 triệu đồng của người thân ông C. rồi nhanh chóng tẩu thoát.Ngay sau khi sự xảy ra, Ban giám đốc Công an tỉnh An Giang chỉ đạo Phòng Cảnh sát hình sự phối hợp Công an TX.Tịnh Biên điều tra, truy xét. Bằng các biện pháp nghiệp vụ, lực lượng công an xác định, truy bắt và tạm giữ hình sự nhóm 9 nghi phạm nêu trên.Như Thanh Niên đã thông tin, ngày 3.2, mạng xã hội xuất hiện đoạn clip dài gần 1 phút, ghi cảnh xô xát náo loạn trong khuôn viên chùa Kim Tiên. Vụ việc đang được Công an TX.Tịnh Biên tiếp tục điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.Nhiều người sử dụng flycam nhưng không biết quy định này…
Chiều 31.12, Ban Nội chính T.Ư tổ chức thông báo kết quả phiên họp thứ 27 của Ban Chỉ đạo T.Ư về phòng, chống tham nhũng, lãng phí, tiêu cực (Ban Chỉ đạo).Thông tin về kết quả công tác phòng, chống lãng phí, Phó trưởng ban Nội chính T.Ư Đặng Văn Dũng cho biết, Đảng, Nhà nước có nhiều chủ trương để lãnh đạo, chỉ đạo, song phải thừa nhận thời gian qua chưa được quan tâm đúng mức. Do đó, Tổng Bí thư Tô Lâm đã yêu cầu phải coi công tác phòng, chống lãng phí đúng bản chất là ngang hàng với tham nhũng, tiêu cực.Ông Dũng thông tin, ngay sau bài viết của Tổng Bí thư, vào cuối tháng 10 vừa qua, Ban Chỉ đạo T.Ư đã bổ sung chức năng phòng, chống lãng phí. Tới nay, cơ bản các ban chỉ đạo ở cấp tỉnh cũng đã bổ sung chức năng phòng, chống lãng phí theo quy định của Ban Bí thư.Phó trưởng ban Nội chính T.Ư cũng thông tin, các địa phương đã tiến hành rà soát các dự án, vụ việc có dấu hiệu thất thoát, lãng phí. Trong đó, Hà Nội rà soát hơn 800 dự án và mới tập trung xử lý 3 vụ án đã thu hồi hơn 42.000 tỉ đồng.Theo ông Dũng, tại cuộc họp Thường trực Ban Chỉ đạo hồi tháng 11 vừa qua đã đề ra các chủ trương cấp bách để tiến hành công tác chống lãng phí. Trong đó nêu rõ rà soát phát hiện các sai phạm liên quan lãng phí theo tinh thần xử lý một vụ cảnh tỉnh cả vùng. Cùng đó, khẩn trương rà soát thể chế liên quan phòng, chống lãng phí, tạo chuyển biến mới trong công tác phòng, chống lãng phí.Ông Dũng thông tin, tại phiên họp 27 sáng 31.12, Tổng Bí thư lưu ý tập trung 3 lĩnh vực chống lãng phí, gồm: lĩnh vực đất đai; môi trường, tài nguyên khoáng sản và tài chính, ngân sách, đầu tư công, đầu tư nước ngoài...Theo ông Dũng, tại phiên họp, Tổng Bí thư cũng yêu cầu tiến hành thanh tra, kết luận thanh tra đối với 2 dự án xây dựng cơ sở 2 Bệnh viện Bạch Mai và Bệnh viện Việt Đức tại Hà Nam, kết luận thanh tra trước 31.3.2025 và triển khai ngay các biện pháp để đưa 2 bệnh viện vào hoạt động, không thể để kéo dài hơn nữa.Thông tin thêm về vấn đề này, thiếu tướng Hoàng Anh Tuyên, Phó chánh văn phòng, người phát ngôn Bộ Công an, cho biết năm 2024, Bộ Công an tiếp tục đẩy mạnh điều tra, xử lý các vụ án kinh tế, tham nhũng với nhiều kết quả quan trọng (từ ngày 15.12.2023 - 14.12.2024), cơ quan điều tra công an đã phát hiện gần 5.700 vụ với hơn 10.200 đối tượng phạm tội về trật tự quản lý kinh tế, tham nhũng, chức vụ. Riêng với công tác phòng chống lãng phí, lực lượng công an đã chủ động nhận diện, phát hiện các nguy cơ gây thất thoát, lãng phí nguồn lực của Nhà nước, nhân dân trên nhiều lĩnh vực. Qua đó, đã khởi tố, điều tra một số vụ án gây thất thoát, lãng phí trong quản lý tài nguyên đất đai, khoáng sản, đầu tư xây dựng... Ông Tuyên cho biết, tới nay, các cơ quan công an đã khởi tố 2 vụ án điển hình, gây thất thoát, lãng phí gồm: vụ án thất thoát, lãng phí nguồn tài nguyên khoáng sản xảy ra tại Công ty Hưng Thịnh; vụ án dự án Hồ chứa nước Bản Mồng (tỉnh Nghệ An). "Đây là 2 vụ án không lớn lắm nhưng là 2 vụ án đầu tiên trong phòng, chống lãng phí, tiêu cực", tướng Tuyên nêu. Thời gian tới, công tác đấu tranh phòng, chống lãng phí cũng sẽ được Bộ Công an đặc biệt quan tâm. Để triển khai có hiệu quả nhiệm vụ này, Bộ Công an chỉ đạo công an các đơn vị, địa phương tăng cường triển khai đồng bộ các biện pháp nhận diện các hành vi gây thất thoát, lãng phí tài sản, tài nguyên của Nhà nước, nhân dân. Từ đó, đã tham mưu đề xuất, kiến nghị chấn chỉnh, khắc phục các sơ hở, thiếu sót là nguyên nhân gây ra thất thoát, lãng phí. "Bộ Công an cũng sẽ tập trung xác minh các vụ việc có dấu hiệu vi phạm pháp luật, điều tra làm rõ bản chất, ngăn chặn kịp thời các vụ án, vụ việc gây thất thoát, lãng phí, thu hồi triệt để tài sản cho Nhà nước", ông Tuyên nhấn mạnh.
Thái Lan muốn gì khi cấp tốc miễn thị thực cho khách Trung Quốc?
Đêm nhạc Trần - Nguyễn du ca được tổ chức tại Hà Nội, thu hút sự tham dự của hơn 1.000 khán giả. Đây là dịp để hai nghệ sĩ Trần Tiến và Jimmii Nguyễn tái hiện những ca khúc từng làm nên tên tuổi của mình. Theo tiết lộ, một phần lợi nhuận của chương trình được dùng phát triển văn hóa đọc, thông qua việc tặng tủ sách nhân ái cho Trường THCS Thượng Vực (Chương Mỹ - Hà Nội). Trần Tiến cho biết lần tái ngộ khán giả Hà Nội mang lại cho ông nhiều cảm xúc và kỷ niệm. Bên cây đàn guitar, nam nghệ sĩ thể hiện và tiết lộ những câu chuyện đằng sau loạt ca khúc như Mặt trời bé con, Ra ngõ tụng kinh, Phiêu bạt… Cũng theo Trần Tiến, đây là lần đầu tiên ông thể hiện chùm ca khúc sáng tác riêng cho người anh lớn trong cuộc đời mình - nhạc sĩ Trịnh Công Sơn.Trần Tiến chia sẻ sinh thời nhạc sĩ Trịnh Công Sơn có nhờ nhạc sĩ Bảo Phúc hòa âm phối khí cho những bài hát mà ông viết tặng để phát hành. Nhưng mọi việc chưa thành thì tác giả Còn tuổi nào cho em ra đi. Sau đó nhạc sĩ Bảo Phúc có gặp Trần Tiến nói về "đơn đặt hàng" này nhưng ông từ chối. Bởi nam nhạc sĩ chỉ muốn tự mình mang đến cho người anh tri kỷ trong chuyến viễn du cuối cùng của cuộc đời.Thông qua trang cá nhân, Ngọc Hà - vợ NSND Công Lý gây bất ngờ khi tiết lộ sau 3 năm kết hôn, cô chưa từng làm dâu ngày nào. Người đẹp thuật lại lời tâm sự của bố chồng khiến cô xúc động: “Qua năm tháng con chăm sóc Lý lúc ốm đau, tận đáy lòng bố rất quý con. Dù bố không nói ra nhưng bố rất trân quý những điều con đã làm, không phải ai cũng làm được điều đó”. Ngọc Hà bật mí thêm chính bố chồng còn dặn dò NSND Công Lý phải yêu thương nhiều hơn và không được để cô buồn. “Rồi bố nói trong sự tự hào về anh Lý đã có được thành tích trong nghệ thuật nhờ sự khổ luyện. Và bố còn nghẹn ngào kể có thời điểm hồi anh Lý học tiểu học, gia đình còn khó khăn, hai bố con phải đi bơm xe đạp ở Cung thiếu nhi…”, Ngọc Hà tâm sự thêm.Trong đêm chung kết Én vàng 2024, diễn viên Văn Anh vượt qua các thí sinh khác để giành ngôi vị cao nhất. Chiến thắng này là thành quả cho sự nỗ lực của chồng Tú Vi trong suốt thời gian qua. Anh chia sẻ: “Tôi nghĩ đây là bước khởi đầu, thể hiện cái duyên của mình với công việc người dẫn chương trình. Đây cũng là thành quả cho sự cố gắng của cả tập thể. Giải thưởng này giúp ích cho tôi rất nhiều, mang đến cho tôi thêm kinh nghiệm quý báu trong công việc người dẫn chương trình và cả diễn xuất sau này”.Bên cạnh đó, Văn Anh cũng biết ơn sự đồng hành đặc biệt từ gia đình. Được biết, ông bà ngoại và con gái đã đến cổ vũ nam diễn viên tại đêm chung kết, còn Tú Vi dù bận lịch quay nhưng luôn sát sao, đồng hành với chồng trong công việc và cuộc sống. Cặp đôi vừa ghi dấu kỷ niệm 10 năm bên nhau bằng một bộ ảnh gia đình hạnh phúc, nhận được sự chúc phúc từ khán giả.Nam Cường đảm nhận vai trò giám khảo Tỏa sáng sao đôi, lên sóng trên THVL1. Nam ca sĩ nói trong vai trò “cầm cân nảy mực”, anh hào hứng khi theo dõi tiết mục của các thí sinh. Giọng ca Bay giữa ngân hà không đặt nặng việc chấm điểm khắt khe mà chủ yếu góp ý, giúp đàn em hoàn thiện mình. Nam Cường nhớ lại giai đoạn từ năm 2012 đến 2015, khi anh thường xuyên “lang thang” trên những cung đường để phục vụ khán giả dịp tết. Lúc ấy, nam ca sĩ thường biểu diễn cùng các đoàn ca nhạc lưu động với lịch trình dày đặc. Nửa tháng đầu anh sẽ biểu diễn chủ yếu ở miền Tây và ra miền Trung vào nửa tháng sau. Một buổi tối, ca sĩ Nam Cường biểu diễn từ 3 - 5 địa điểm, mỗi nơi cách nhau từ 30 - 50km, thậm chí có nơi lên đến 100km. Nam ca sĩ kể: “Suốt mấy năm biểu diễn như vậy, tôi cảm thấy bản thân bỏ bê gia đình quá nhiều. Thời điểm sau tôi không đi diễn như vậy nữa mà chỉ chọn lọc những chương trình phù hợp. Bây giờ mô hình những show ca nhạc như vậy không còn nữa nhưng dù sao tôi cũng đã được đi qua một giai đoạn khá thú vị của văn nghệ Việt Nam”.
Từ 1.4 - 31.8, Trường ĐH Khoa học và Công nghệ Hà Nội - USTH (Trường ĐH Việt Pháp) sẽ có 2 đợt tuyển sinh cho chương trình thạc sĩ quốc tế, trong đó có 5 chương trình cấp song bằng Việt - Pháp, 1 chương trình cấp đơn bằng. Điểm khác biệt của các chương trình này là học viên có cơ hội thực tập tại nước ngoài, trong đó nhiều học viên sẽ được thực tập hưởng lương tại Pháp. TS Nguyễn Thanh Hiền, Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Tuyển sinh, Trường ĐH Việt Pháp, cho biết năm nay nhà trường tuyển 120 chỉ tiêu chương trình thạc sĩ quốc tế, gồm: công nghệ sinh học (thực vật, y sinh, dược học), công nghệ thông tin - truyền thông, khoa học vật liệu tiên tiến và công nghệ nano, vũ trụ (viễn thám, công nghệ vệ tinh và vật lý thiên văn), khoa học môi trường ứng dụng, đảm bảo chất lượng và an toàn thực phẩm.Học viên theo học các chương trình song bằng sẽ được ghi danh tại cả USTH và một trường đại học đối tác tại Pháp, đồng thời nhận 2 bằng tốt nghiệp. Một của Trường đại học Việt Pháp, một của trường đối tác đối tác, là một trong số nhiều trường đại học và viện nghiên cứu danh tiếng trong lĩnh vực khoa học - công nghệ của Pháp.TS Nguyễn Thanh Hiền cũng cho biết, tất cả học viên của chương trình thạc sĩ quốc tế đều có cơ hội thực tập tốt nghiệp (6 tháng) tại các trường đại học, viện nghiên cứu, phòng thí nghiệm ở Pháp, Đức, Canada, Nhật Bản... Đặc biệt, nếu được nhận thực tập tại Pháp, theo quy định của luật pháp nước này, tất cả học viên thực tập đều có lương."Có tìm được vị trí thực tập ở nước ngoài hay không là do sự năng động của mỗi học viên cùng với sự hỗ trợ của các thầy (là giảng viên của các trường đối tác). Theo kinh nghiệm của các khóa trước thì hơn một nửa số học viên tìm được vị trí thực tập tại nước ngoài, trong đó phần lớn là ở Pháp. Trải nghiệm thực tập ở nước ngoài không chỉ giúp học viên rèn luyện kỹ năng làm việc trong môi trường quốc tế chuyên nghiệp mà còn là bước đệm vững chắc cho học viên tự tin gia nhập thị trường lao động toàn cầu hóa hiện nay", TS Nguyễn Thanh Hiền nói. Xem đầy đủ thông tin về tuyển sinh chương trình thạc sĩ quốc tế của Trường ĐH Việt Pháp ở đây.
Tử vi hằng ngày - Xem tử vi vui 12 con giáp ngày 11.4.2024
Trong khoảng thời gian đó, những trẻ khác ùa chạy đi trốn, nấp đâu đó càng kín càng tốt. Khi đọc đến con số 100 thì trẻ mở mắt ra và bắt đầu đi tìm bạn, ai bị phát hiện đầu tiên là bị thua. Đếm đủ con số như thế, lâu lắm, có trẻ láu cá đọc tắt cho nhanh để khi mình mở mắt ra thì các bạn vẫn chưa kịp trốn. Câu đó như sau: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Thời nhỏ, tôi đã chơi trốn - tìm và nay con tôi cùng trẻ con hàng xóm cũng thế. Năm tháng đi qua, mãi hơn 60 năm sau, nhờ đọc Phan Khôi di cảo - bản thảo chưa đầy đủ (NXB Trí Thức - 2021) do các con của cha đẻ Tình già biên soạn, tôi mới biết chi tiết này: "Trẻ con ta có trò chơi đánh chắt. Dùng những que tre mà đánh, là đánh chắt que; dùng những hòn sỏi mà đánh, là đánh chắt chuyền. Đây không nói cách đánh như thế nào, chỉ nói khi đánh xong một bàn, đếm những que tre hay hòn sỏi đã chiếm được để định ăn thua, thì trẻ con ở Trung và ở Bắc đếm có khác nhau nhưng lại giống nhau ở một chỗ rất lạ. Trẻ con ở miền Trung đếm: "Một đôi, hai đắn, ba thìn, chín chăn, chẵn chục". Trẻ con ở miền Bắc đếm: "Một chắt, hai choi, ba chòi, chín chủ, chẵn chục" (tr.216-217).Trò chơi này, sở dĩ gọi chắt/đánh chắt bởi bản thân chắt/hòn chắt có nghĩa là "hòn nhỏ nhỏ như viên đạn" (Đại Nam quấc âm tự vị, 1895), "Một trò chơi của trẻ con, một tay vừa nhặt vừa tung vừa hứng" (Việt Nam tự điển, 1931); hiện nay tên gọi phổ biến là "chuyền thẻ", có nơi còn gọi "đánh nẻ".Rõ ràng, cách đọc tắt trong trò chơi trốn - tìm đã có từ xưa lắm, ít ra đã có trước năm 1958 là năm ông Phan Khôi viết bài này. Ở đây, khi xét về chữ nghĩa ta thấy gì? Muốn thấy gì, trước hết cần phải tìm hiểu nghĩa của các từ đó."Một đôi" thì dễ hiểu rồi, không cần dài dòng gì thêm. "Hai đắn" thì "đắn" là gì? Tự bản thân từ này không có nghĩa, phải đi chung với từ khác, chẳng hạn Truyện Kiều có câu: "Đắn đo cân sắc cân tài/Ép cung cầm nguyệt, thử bài quạt thơ". Kể ra cái lối "mua người" ngày xưa cũng lạ, chẳng những cô ấy có nhan sắc mà còn phải biết "cầm kỳ thi họa đủ mùi ca ngâm" thì càng cao giá.Còn "ba thìn" thì sao? "Thìn" là từ Việt cổ có nghĩa là "sửa sang, răn, giữ", theo Đại Nam quấc âm tự vị (1895), chẳng hạn Thiên Nam ngữ lục có câu: "Thìn lòng tích đức tu nhân/Bụt trời đã biết, quỷ thần đã hay". Về tâm lý con người, không phải bây giờ mà hàng trăm năm trước, cụ Nguyễn Trãi đã nhìn ra:Dắng dỏi bên tai tiếng quản huyền,Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn.Xuân xanh chưa dễ hai phen lại,Thấy cảnh càng thêm tiếc thiếu niên."Nhẫn" nghĩa là đến, cho đến. Chí lý thật, có lúc nghe tiếng sáo, tiếng đàn (quản huyền) trong không gian, cảnh vật mà mình yêu thích ắt khó giữ lòng mà xao động, xao xuyến, rồi cảm thấy tiếc xuân xanh đã qua. Đã qua thời tuổi trẻ. Chỉ còn là cảm xúc bùi ngùi. Sực nghĩ, "Tiếng đưa hiu hắt bên lòng/Buồn ơi! Xa vắng, mênh mông là buồn" của Thế Lữ cũng là lúc nghe Tiếng sáo Thiên Thai nên khiến "Lòng xuân nhẫn động ắt khôn thìn" là vậy.Rồi, "chín chăn" nghĩa là gì?Ta thử đặt giả thuyết từ "một đôi" là 2, "hai đắn" là 4, ắt "ba thìn" là 6, vậy "chín chăn" cũng nằm trong cách tính này? Không, "chín chăn" trong ngữ cảnh này chính là chẵn/chín chẵn, do cách phát âm nhanh nên đã lướt bỏ dấu ngã trở thành "chăn". Chẵn là trọn, đủ, không lẻ, không thừa, không thiếu, đủ cặp, không so le, còn có cách nói chẵn chòi, chẵn bon. "Chín chăn" xác định, quả quyết chính xác là 9. Suy luận này hợp lý bởi kết thúc câu này là "chẵn chục" tức là 10. Theo nhà ngôn ngữ học Lê Ngọc Trụ, "chục" là tiếng Việt chuyển gốc Hán-Việt: "Chục: số vật mười món, hoặc có hơn (tùy vùng) < thốc (sum họp, một bụi - giọng Quảng Đông: chục)". Ca dao có câu: Bảy với ba, anh kêu rằng một chụcTam tứ lục, anh tính cửu chươngBảy cộng ba đúng là 10, là chục. Cách gọi "chẵn chục" đến nay vẫn còn phổ biến, còn gọi chục trơn, chục chẵn. Dù biết chắc là vậy nhưng chắc gì chục là 10?Ta có thể kiểm chứng trong đời thường lẫn tác phẩm văn học, chẳng hạn, khi viết Bảy ngày trong Đồng Tháp Mười, nhà văn Nguyễn Hiến Lê có kể khi đến "Tân An, một châu thành nằm ở ven Đồng Tháp", lúc đi chỗ ăn sáng: "Anh Bình nhất định lựa tiệm ở gần chợ vì anh vốn ưa cảnh náo nhiệt, thích nhìn người ta đi lại, mua bán. Anh mua một trái dưa hấu và một chục quít, ngạc nhiên lắm khi thấy cô hàng đếm cho anh mười hai trái. Anh cầm hai trái trả lại: "- Cô đưa thừa cho tôi. Tôi mua có một chục thôi mà". Cô hàng nghe giọng là lạ của anh, mỉm cười, đẩy hai trái quít về phía anh: "- Thầy mua một chục thì tôi đếm một chục đó". Anh Bình chẳng hiểu gì cả, tôi phải giảng: "- Ở miền này trái cây như quít, mận thì một chục là mười hai trái. Có tỉnh một chục mười bốn hay mười sáu kia". "- Lạ nhỉ! Một chục mười sáu trái. Thế thì có ông thánh hiểu".Chi tiết này đã phản ánh tính cách rộng rãi, hào phóng của người miền Nam. Anh Bình ngạc nhiên là phải bởi anh từ ngoài Bắc vào, không sinh sống nơi này.Với các phân tích, dẫn chứng vừa nêu, tóm lại, ta vẫn không hiểu rõ nghĩa các từ liên quan đến số đếm trong trò chơi của con trẻ ngày xưa. Không những thế, ta còn còn ngắc ngứ với bài đồng dao này: "Mồng một lưỡi trai/Mồng hai lá lúa/Mồng ba câu liêm/Mồng bốn lưỡi liềm/Mồng năm liềm giật/Mồng sáu thật trăng/Mười rằm trăng náu/Mười sáu trăng treo/Mười bảy sảy giường chiếu/Mười tám rám trấu/Mười chín đụn dịn/Hăm mươi giấc tốt/Hăm mốt nửa đêm…". Với câu "Mười chín đụn địn", có bản ghi "đụn dịn". Bài đồng dao này mô tả hình thù mặt trăng qua các ngày, đại khái, đêm 17 trăng lên vào lúc người ta "sảy giường chiếu" là chuẩn bị ngủ, đêm 18 trăng mọc là lúc lửa ủ trong bếp đã "rám trấu"... Thế, đêm 19 "đụn địn/đụn dịn" thì hiểu thế nào đây?Chịu. Từ "chịu" này, ta lặp lại một lần nữa khi nghe đến từ "đí địn". Trong tập sách Người Việt nói tiếng Việt (NXB TH TP.HCM - 2023), nhà nghiên cứu Nguyễn Quang Thọ cho biết văn cảnh xuất hiện của từ này: "Chuyện rằng có một chị vợ cực đoảng. Một hôm anh chồng bắt được một con ba ba, giao cho vợ làm bếp rồi đi làm đồng, bụng chắc mẩm chiều về có mồi ngon sẽ rủ bạn lai rai vài xị đế. Chị vợ thả con ba ba vào nồi, bỏ thêm vào đó vài ngọn rau mùng tơi rồi bắc lên nấu trên bếp củi. Trong khi chị lúi húi vo gạo thì con ba ba thấy nước nóng lên, nó bèn bò ra khỏi nồi rồi đi mất. Chị vợ đoảng vo gạo xong, mở vung nồi canh xem thử. Chị ta lấy đũa khoắng, nhận ra rau mùng tơi vẫn chưa kịp chín, nhưng ba ba đâu thì chẳng thấy. Chị ta cứ bần thần ngẫm nghĩ hồi lâu, rồi đi đến kết luận: "Mùng tơi chưa chín, đí địn đã tan".Dám nói rằng, những từ vừa nêu ra chẳng ai có thể giải thích nổi nghĩa của nó. Riêng cách nói về số đếm trong trò chơi đánh chắt, ta còn thắc mắc vì sao ở miền Trung, từ "3/ba thìn" lại nhảy qua "9/chín chăn", cũng như ở miền Bắc từ "3/ba chòi" lại vọt đến "9/chín chủ"? Cách nói này hoàn toàn không ngẫu nhiên mà đã vận dụng, phổ biến trong tục ngữ, ca dao, thí dụ: "Thằng Bờm có cái quạt mo/Phú ông xin đổi ba bò, chín trâu", "Ba bể chín châu", "Ba bị chín quai mười hai con mắt"… Ông Phan Khôi thừa nhận: "Tôi nghĩ mãi mà không hiểu". Rồi ông nêu ý kiến: "Hoặc giả câu trẻ con nói đó có cái lý gì sâu kín về số học hay toán học mà mình không biết. Còn như bảo thứ đó trẻ con bạ đâu nói đấy, hơi đâu mà tìm hiểu cho mệt trí, thì tôi không dám" (SĐD, tr.217).Bạn cũng nghĩ thế chăng?Vâng, tôi cũng nghĩ thế. Và xét ra trong ngày xuân ngày tết, chúng ta cùng bàn về vài từ "bí hiểm" đâu phải không có ích khi cùng tìm về tiếng Việt.
